Mahremiyet eğitimi, bireylerin bedenlerine, özel alanlarına ve kişisel sınırlarına saygı duymayı öğrenmelerini sağlayan bir süreçtir. Bu eğitim, çocukların kendilerini koruma becerilerini geliştirmesine yardımcı olurken, aynı zamanda sağlıklı sosyal ilişkilerin temelini de oluşturur.
Mahremiyet Eğitimi Bireyin Doğumu ile Başlar
Doğumdan itibaren: Bebekler, bedenlerine ilişkin ilk kavramları deneyimleyerek öğrenirler. Örneğin, ebeveynlerin dokunmaları ve fiziksel temas, bebeklerin kendilerine ait bir bedene sahip olduklarını anlamalarına yardımcı olur.
İlk yaşlarda: Çocuklar, kendi bedenlerini keşfederken mahremiyet kavramını anlamaya başlarlar. Bu dönemde bedenlerinin belirli bölgelerinin özel olduğunu fark etmeleri önemlidir.
Mahremiyet Eğitimi Hangi Aşamalarla Kazandırılmalı?
Beden Tanımı Kazandırılmalı:
Yaş: 2-3 yaşından itibaren başlayabilir.
Uygulama: Çocuklara bedenlerinin farklı kısımlarını isimlendirerek öğretmek (örneğin; kafa, kollar, bacaklar) ve bu kısımlar arasındaki ayrımları açıklamak önemlidir. Eğlenceli oyunlar ve şarkılar bu aşamada yardımcı olabilir.
Bedenim Bana Ait, Ben İzin Verirsem Dokunabilirsin:
Yaş: 3-4 yaşlarında.
Uygulama: Çocuklara, “Bu benim bedenim ve ben kime dokunabileceğine karar veririm” mesajını vermek gerekir. Oyuncaklar veya kuklalar kullanarak, başkalarına izin vermenin önemini vurgulamak faydalı olabilir.
Dokunulması Yasak Olan Yerlerim Refleksi Kazandırılmalı:
Yaş: 4-5 yaşları.
Uygulama: Çocuklara, özel bölgeleri (örneğin, genital bölgeler) hakkında bilgi vermek ve bu bölgelerin dokunulmasının uygun olmadığını anlatmak önemlidir. Bu konuyu tartışırken duygu ve rahatsızlık gibi kavramları da açıklamak gereklidir.
Vücudum Görülmemeli Hissi Kazandırılmalı:
Yaş: 5-6 yaşları.
Uygulama: Çocuklara, özel bölgelerinin görünmemesi gerektiğini öğretmek, mahremiyetin korunmasını sağlar. Bedenlerini koruma bilinci kazandırmak için örnek durumlar ve hikayeler üzerinden ilerlenebilir.
3 Yaş Çocukların Cinsel Gelişim Özellikleri
Çocuğun dikkati, ilgisi ve haz duygusu cinsel organlara yönelir.
Cinsel kimlik rolüyle özdeşleşir: Kızlar oje sürer, erkekler traş olur.
Kendi cinsel organlarıyla, karşı cinsin cinsel organlarının farklı olduklarını keşfedip, bununla ilgili sorular sormaya başlayabilir.
Çocuk 3 yaşından sonra anne ve/veya babayla aynı yatakta yatmamalıdır; “burası anne babanın yatağı, burası senin yatağın, sen uyuduktan sonra ben yerime geçeceğim ama gece bana ihtiyacın olursa seslen, yanına gelirim” diyebilirsiniz.
4 Yaş Çocukların Cinsel Gelişim Özellikleri
Kız ve erkek bedenindeki farklılıkları öğrenmeye çalışır.
Kendi bedenine ve yetişkinlerin bedenine dokunmak isteme, özel bölgelerini
İncelemek isteme davranışı görülebilir.
Kıyafetlerini çıkarıp çıplak kalmak isteyebilir.
Doğumla ilgili sorular sorabilir.
Özel bölgelerini başkalarına göstermek isteyebilir.
Banyo ve tuvalette ailesini görmek isteyebilir.
5 Yaş Çocukların Cinsel Gelişim Özellikleri
Vücudun özel bölgelerini dile getiren kelimeler kullanabilir.
Birbirlerinin bedenlerini inceleme isteği gözlemlenebilir.
Sosyalleşmenin artması ile sevgi-evlenme kavramlarımdan bahsedebilir.
Birbirlerine dokunma, öpme isteği duyabilir.
Karşı cinse özgü davranışlar sergileyebilir.
Özel alanlar netleşmeye başlar. Bu nedenle banyo yaparken, giyinirken ya da
Soyunurken utanma davranışı gözlemlenebilir.
Oyunlarda ilk tercihi kendi cinsiyetinden arkadaşlarıdır.
Mahremiyet Eğitiminde Duyguların Yeri
Duyguların Tanınması: Çocukların, bedenlerine yönelik hissettikleri duyguları (rahatlık, rahatsızlık, güvende olma, endişe) anlaması önemlidir. Bu duygular, bedenlerinin sınırlarını korumalarına yardımcı olur.
Duyguların İfadesi: Çocuklara, hissettiklerini ifade edebilme becerisi kazandırmak gerekir. Örneğin, “Eğer biri seni rahatsız ederse ne hissediyorsun?” gibi sorular sorarak duygu farkındalığı artırılabilir.
ANNE BABALARA ÖNERİLER
Çocuklar dudaktan öpülmemelidir. (Cinselliği çağrıştırdığı için çocuğun kafasının karışmasına ve gelişimini olumsuz etkilemesine neden olabilir, anne babası tarafından dudağından öpülen çocuk, başkasının da kendisini dudaktan öpmesinde bir sakınca görmeyebilir.)
Cocuklar soru sorduğunda anne baba cevabı biliyor fakat tereddüt ederek cevaplayacaksa bunu çocuğa acikca söylemeli ve “ bu soruyu düşünmek için biraz zamana ihtiyacim var “ denilebilir.
Mahremiyet eğitiminde kız çocuklara anne, erkek çocuklara baba tarafından verilmesi düşüncesi doğru değildir. Çocuk kime soru soruyorsa o ebeveynin yanıtlaması gerekir.
Çocuklara isimleri ile seslenmek onun için çok önemlidir. Aşkım, birtanem gibi kelimeler kullanmayınız.
IZLEYEBILECEGINIZ EGITICI VIDEOLAR
OKUYABILECEGINIZ KITAP ONERILERI
Bu Beden Benim, Pedagog Ayşen Oy, Mandolin Yayınları
Beni de Bedenimi de Seviyorum –Ebeveyn Çocuk Kitap Seti–Rayka Kumru
Kırmızı Çizgi, Şamar Mahfouz Barraj, Erdem Çocuk Yayınları
Bir yanıt yazın